wtorek, 13 maja 2008

HOLANDIA

Holandia lub Niderlandy (niderl. Nederland) - europejska część Królestwa Niderlandów (niderl. Koninkrijk der Nederlanden), tworzonego także przez Arubę i Antyle Holenderskie. Holandia jest monarchią konstytucyjną położoną w zachodniej części Europy nad Morzem Północnym, które oblewa ją od północy i zachodu. Graniczy na południu z Belgią oraz na wschodzie z Niemcami. Aktualne granice zostały wytyczone w roku 1839.
Holandia jest krajem gęsto zaludnionym. Ponad połowa jej terytorium leży poniżej poziomu morza. Państwo jest znane ze swoich wiatraków, sera, chodaków, tulipanów, rowerów oraz wysokiego poziomu tolerancji, narkotyków, prostytucji, aborcji, eutanazji oraz związków między osobami tej samej płci. W Holandii swoją siedzibę ma Międzynarodowy Trybunał Karny dla byłej Jugosławii, Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości oraz Międzynarodowy Trybunał Karny. Polska nazwa państwa Holandia jest nieprecyzyjna, gdyż prowincje Holandia Północna i Holandia Południowa to tylko dwa z dwunastu regionów kraju (podobna sytuacja pojawia się w przypadku nazwy Czechy, która w języku polskim odnosi się zarówno do państwa, jak i jego jednej części). Nazwą kraju zalecaną przez KSNG jest w formie krótkiej wyłącznie Holandia, a w wresji pełnej oficjalnej Królestwo Niderlandów. Również Rzeczpospolita Polska w umowie z 1996 roku uznała oficjalną nazwę państwa jako "Królestwo Niderlandów", pozostawiając jednocześnie nazwę potoczną geograficzną "Holandia" (w użyciu np. Holender, ser holenderski) - należy zwrócić uwagę, że nazwy typu Polska, Holandia, Niemcy nie są nazwami oficjalnymi stosowanymi w dyplomacji, w dyplomacji stosowane są wyłącznie formy pełne oficjalne typu Rzeczpospolita Polska, Królestwo Niderlandów, Republika Federalna Niemiec. Nazwa Niderlandy w języku polskim stosowana jest niemal wyłacznie w kontekście historycznym dla krainy. Wielu historyków uważa, że to właśnie w Holandii narodził się kapitalizm. Współcześnie Holandia jest gospodarką rynkową z przeważającą własnością prywatną, ale o wysokim poziomie redystrybucji dochodów poprzez podatki, w 2006 wynoszącym 39% PKB. Holandia jest nominalnie szesnastą gospodarką świata, a po zmierzeniu parytetem siły nabywczej dwudziestą drugą.

Znani Holendrzy

  • Uczeni
    • Erazm z Rotterdamu, filozof
    • Christiaan Huygens, matematyk, fizyk, astronom
    • Huig de Groot, prawnik, filozof i dyplomata
    • Antonie van Leeuwenhoek, naukowiec - udoskonalił mikroskop i jako pierwszy obserwował żywe komórki
  • Malarze
    • Rembrandt van Rijn
    • Vincent van Gogh
    • Jan Vermeer
    • Pieter Bruegel (starszy)
  • Pisarze
    • Joost van den Vondel, pisarz, uważany za najwybitniejszego dramaturga niderlandzkiego
    • Willem Bilderdijk, pisarz
    • Hendrik Marsman, poeta ekspresjonistyczny
    • Eduard Douwes Dekker, pisarz
    • Johan Huizinga, autor słynnego historycznego i kulturoznawczego dzieła Jesień Średniowiecza
    • Harry Mulisch
    • Gerard Reve
    • Willem Frederik Hermans

AMSTERDAM

Amsterdam - największe miasto Holandii i jej stolica konstytucyjna. Wszystkie instytucje rządowe oraz przedstawicielstwa obcych państw znajdują się w Hadze. Położony nad rzeką Amstel, IJ i licznymi kanałami (160) - trzy największe w kształcie półksiężyców usytuowane niemalże równolegle do siebie to - Herengracht (położony najbardziej centralnie), Keizersgracht i Prinsengracht. Z nimi łączą się promieniście mniejsze kanały tworząc sieć wodną dzielącą miasto na liczne wyspy, dlategoAmsterdam nazywany jest często Wenecją Północy. Amsterdam położony jest częściowo poniżej poziomu morza, jest największym miastem Holandii, dużym ośrodkiem przemysłowym, drugim po Rotterdamie - portem handlowym Holandii (dostępny dla statków oceanicznych), połączony kanałami z Morzem Północnym i Renem. Ważny ośrodek naukowy (2 uniwersytety, Królewski Instytut Tropikalny)i kulturalny; jest też ważnym ośrodkiem turystycznym z licznymi muzeami (m.in. Rijksmuseum, Muzeum Vincenta van Gogha, Dom Rembrandta, Muzeum Tropiku); zabytkami i bogatymi ogrodami botanicznymi. Centrum miasta wraz z kanałami powstało w przeważającej części w XVII wieku (Złoty Wiek w historii Holandii).Nazwa miasta oznacza - tamę na rzece Amstel. Pierwszy raz nazwa ta została zapisana po Łacinie w 1275 roku przez hrabiego Florisa V - homines manentes apud Amestelledamme (ludzie mieszkający w pobliżu Amestelledamme). Litera r pojawiła się po raz pierwszy w 1282 roku - Amestelredamme. W 1327 roku hrabia Wilhelm III użył formy Aemsterdam, która najbardziej przypomina dzisiejszą nazwę miasta.
Turystyka ma niezwykle pozytywny wpływ na gospodarkę miasta. Rocznie odwiedza Amsterdam około czterech milionów turystów. W mieście znajduje się ponad 300 hoteli. Amsterdam jest centrum życia kulturalnego Holandii, ma swój balet, orkiestry, teatry, muzea i galerie. Amsterdam jest też dla wielu przede wszystkim miastem wolności, tolerancji i liberalnej polityki względem miękkich narkotyków. Dzielnica Czerwonych Latarni jest jedną z największych atrakcji miasta dla zagranicznych turystów, na równi z kawiarniami (coffeeshop), gdzie można legalnie używać marihuany. Amsterdam uznawany jest także za Gejowską Stolicę Europy. Amsterdam jest jednak znany przede wszystkim z ogromnej liczby rowerów i znakomitej infrastruktury rowerowej. Około 30% całego ruchu w centrum miasta odbywa się na rowerach. Jest ich w Amsterdamie około 600 tysięcy (można nawet skorzystać z usług rowerowych taksówek). Większość ulic ma wyznaczoną drogę rowerową, w mieście jest także wiele parkingów dla rowerów. Rocznie około 80 000 tych jednośladów zostaje skradzionych, a 25 tysięcy wpada do amsterdamskich kanałów.

Brak komentarzy: